Avropa İttifaqı Çinin tekstil sənayesi üçün mühüm ixrac bazarlarından biridir.Çinin AB-yə tekstil və geyim ixracının bütün sənayeyə nisbəti 2009-cu ildə miqyasına görə ABŞ-ı geridə qoyaraq 21,6% zirvəyə çatdı.Daha sonra Aİ-nin Çinin tekstil və geyim ixracatındakı payı 2021-ci ildə ASEAN-ı ötüb keçənə qədər tədricən azaldı və bu nisbət 2022-ci ildə 14,4%-ə düşdü. 2023-cü ildən Çinin tekstil və geyim ixracının miqyası Avropa İttifaqı azalmağa davam etdi.Çin gömrük məlumatlarına görə, yanvar-aprel aylarında Çinin Aİ-yə tekstil və geyim ixracı illik müqayisədə 20,5% azalaraq 10,7 milyard ABŞ dollarına çatıb, bütün sənayeyə ixracın payı isə 11,5% azalıb. .
Böyük Britaniya bir vaxtlar Aİ bazarının mühüm tərkib hissəsi olub və 2020-ci ilin sonuna qədər Brexit-i rəsmi olaraq başa çatdırıb. Brexit-in Brexitindən sonra Aİ-nin ümumi tekstil və geyim idxalı təxminən 15% azalıb.2022-ci ildə Çinin İngiltərəyə tekstil və geyim ixracı 7,63 milyard dollar təşkil edib.2023-cü ilin yanvar-aprel aylarında Çinin Böyük Britaniyaya tekstil və geyim ixracı illik müqayisədə 13,4% azalaraq 1,82 milyard ABŞ dolları təşkil edib.
Bu ildən etibarən Çinin tekstil sənayesinin AB və İngiltərə bazarına ixracı azalıb ki, bu da onun makroiqtisadi tendensiyası və idxalın satınalma sxemi ilə sıx bağlıdır.
İstehlak Mühitinin Təhlili
Valyuta faiz dərəcələri bir neçə dəfə yüksəldilib, iqtisadi zəifliyi gücləndirib, nəticədə şəxsi gəlirlərin zəif artımı və qeyri-sabit istehlakçı bazası yaranıb.
2023-cü ildən bəri Avropa Mərkəzi Bankı üç dəfə faiz dərəcələrini artırdı və benchmark faiz dərəcəsi 2022-ci ilin ortalarında Sıfır faiz dərəcəsi siyasətindən əhəmiyyətli dərəcədə yüksək olan 3%-dən 3,75%-ə yüksəldi;İngiltərə Bankı da bu il iki dəfə faiz dərəcələrini artırdı, etalon faiz dərəcəsi 4,5%-ə yüksəldi və hər ikisi 2008-ci il beynəlxalq maliyyə böhranından bəri ən yüksək səviyyəyə çatdı.Faiz dərəcələrinin artması borclanma xərclərini artırır, investisiya və istehlakın bərpasını məhdudlaşdırır, iqtisadi zəifliyə və şəxsi gəlir artımının ləngiməsinə səbəb olur.2023-cü ilin birinci rübündə Almaniyanın ÜDM-i illik müqayisədə 0,2% azalıb, Böyük Britaniya və Fransanın ÜDM-i illik müqayisədə müvafiq olaraq cəmi 0,2% və 0,9% artıb.Ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə artım tempi 4,3, 10,4 və 3,6 faiz bəndi azalıb.Birinci rübdə Alman ev təsərrüfatlarının sərəncamında olan gəliri illik müqayisədə 4,7%, Britaniya işçilərinin nominal əmək haqqı illik müqayisədə 5,2% artaraq müvafiq olaraq 4 və 3,7 faiz bəndi azalıb. Keçən ilin dövrü ilə müqayisədə Fransız ailələrinin faktiki alıcılıq qabiliyyəti ayda 0,4% azalıb.Bundan əlavə, Britaniyanın “Asadal” supermarketlər şəbəkəsinin hesabatına görə, Britaniya ev təsərrüfatlarının birdəfəlik gəlirlərinin 80%-i mayda azalıb, Britaniya ailələrinin 40%-i isə mənfi gəlir vəziyyətinə düşüb.Faktiki gəlir ödənişləri ödəməyə və ehtiyacları istehlak etməyə kifayət etmir.
Ümumi qiymət yüksəkdir, geyim və geyim məhsullarının istehlak qiymətləri isə dəyişir və qalxır, faktiki alıcılıq qabiliyyəti zəifləyir.
Həddindən artıq likvidlik və tədarük çatışmazlığı kimi amillərdən təsirlənən Avropa ölkələri 2022-ci ildən bəri ümumiyyətlə ciddi inflyasiya təzyiqləri ilə üzləşiblər. Avro zonası və Böyük Britaniya qiymət artımlarını cilovlamaq üçün 2022-ci ildən bəri tez-tez faiz dərəcələrini artırsalar da, Aİ və Böyük Britaniyada inflyasiya dərəcələri bu yaxınlarda 2022-ci ilin ikinci yarısında 10%-dən çox olan yüksək nöqtədən 7%-dən 9%-ə düşmüşdür, lakin hələ də 2%-lik normal inflyasiya səviyyəsindən xeyli yuxarıdır.Yüksək qiymətlər yaşayış dəyərini əhəmiyyətli dərəcədə artırdı və istehlak tələbinin artımını cilovladı.2023-cü ilin birinci rübündə Alman ev təsərrüfatlarının son istehlakı illik müqayisədə 1% azalıb, Britaniya ev təsərrüfatlarının faktiki istehlak xərcləri artmayıb;Fransız ev təsərrüfatlarının son istehlakı ayda 0,1% azalıb, qiymət amilləri nəzərə alınmadan fərdi istehlakın miqdarı isə ayda 0,6% azalıb.
Geyim istehlakı qiymətləri baxımından, Fransa, Almaniya və Böyük Britaniya inflyasiya təzyiqinin azalması ilə birlikdə nəinki tədricən enməmiş, həm də dalğalanan yüksəliş tendensiyası nümayiş etdirmişdir.Zəif ev təsərrüfatlarının gəlir artımı fonunda yüksək qiymətlər geyim istehlakına əhəmiyyətli dərəcədə maneə törədir.2023-cü ilin birinci rübündə Almaniyada məişət geyim və ayaqqabı istehlak xərcləri illik müqayisədə 0,9% artarkən, Fransa və Böyük Britaniyada ev geyimi və ayaqqabı istehlak xərcləri illik müqayisədə 0,4% və 3,8% azalıb. , artım templəri keçən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə müvafiq olaraq 48,4, 6,2 və 27,4 faiz bəndi azalıb.2023-cü ilin mart ayında Fransada geyimlə əlaqəli məhsulların pərakəndə satışı illik müqayisədə 0,1% azalıb, aprel ayında Almaniyada geyimlə əlaqəli məhsulların pərakəndə satışı illik müqayisədə 8,7% azalıb;İlk dörd ayda İngiltərədə geyimlə əlaqəli məhsulların pərakəndə satışı keçən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 45,3 faiz bəndi yavaşlayaraq, illik 13,4% artıb.Qiymət artımları istisna olunarsa, faktiki pərakəndə satışlar əsasən sıfır artımdır.
İdxal vəziyyətinin təhlili
Hazırda Aİ daxilində tekstil və geyim idxalının həcmi artıb, xarici idxal isə azalıb.
Aİ-nin tekstil və geyim məhsullarının istehlak bazarının tutumu nisbətən böyükdür və Aİ-nin tekstil və geyim üzrə müstəqil tədarükünün tədricən azalması səbəbindən xarici idxal Aİ-nin istehlakçı tələbatını ödəmək üçün vacib bir yoldur.1999-cu ildə xarici idxalın ümumi Aİ toxuculuq və geyim idxalına nisbəti yarıdan az idi, cəmi 41,8%.O vaxtdan bəri bu nisbət ildən-ilə artaraq 2010-cu ildən 50%-i keçib, 2021-ci ildə yenidən 50%-in altına düşənə qədər. 2016-cı ildən bəri Aİ hər il xaricdən 100 milyard dollar dəyərində tekstil və geyim idxal edib. 2022-ci ildə idxal dəyəri 153,9 milyard dollardır.
2023-cü ildən bəri Aİ xaricindən idxal olunan tekstil və geyimə tələbat azalıb, daxili ticarət isə artımı qoruyub.Birinci rübdə xaricdən cəmi 33 milyard ABŞ dolları idxal edilib ki, bu da illik müqayisədə 7,9% azalıb, bu nisbət isə 46,8%-ə düşüb;Aİ daxilində tekstil və geyim idxalının dəyəri illik müqayisədə 6,9% artaraq 37,5 milyard ABŞ dolları təşkil edib.Ölkədən-ölkə nöqteyi-nəzərindən, birinci rübdə Almaniya və Fransa Aİ daxilindən toxuculuq və geyim idxalı illik müqayisədə müvafiq olaraq 3,7% və 10,3% artıb, AB xaricindən tekstil və geyim idxalı isə 0,3% azalıb. illik müqayisədə müvafiq olaraq % və 9,9% təşkil edib.
Böyük Britaniyada Avropa İttifaqından toxuculuq və geyim idxalında azalma Aİ-dən kənardan idxaldan xeyli azdır.
Britaniyanın tekstil və geyim idxalı əsasən AB xaricindəki ticarətdir.2022-ci ildə Böyük Britaniya cəmi 27,61 milyard funt-sterlinq tekstil və geyim idxal edib ki, bunun da yalnız 32%-i Aİ-dən, 68%-i isə Aİ-dən kənardan idxal edilib ki, bu da 2010-cu ildəki 70,5%-lik zirvədən bir qədər aşağıdır. Məlumatlara görə, Brexit Böyük Britaniya və AB arasında tekstil və geyim ticarətinə ciddi təsir göstərməyib.
2023-cü ilin yanvar-aprel ayları ərzində Böyük Britaniya cəmi 7,16 milyard funt-sterlinq tekstil və geyim idxal edib ki, bunun da Aİ-dən idxal edilən tekstil və geyim miqdarı illik müqayisədə 4,7%, bu ölkədən idxal edilən tekstil və geyimin miqdarı isə 4,7% azalıb. AB xaricində illik müqayisədə 14,5% azalıb, AB xaricindən idxalın payı da illik müqayisədə 3,8 faiz bəndi azalaraq 63,5%-ə düşüb.
Son illərdə Çinin Aİ və Böyük Britaniya tekstil və geyim idxal bazarlarında payı ildən-ilə azalmaqdadır.
2020-ci ilə qədər, AB tekstil və geyim idxal bazarında Çinin payı 2010-cu ildə 42,5%-lik pik həddinə çatıb və o vaxtdan bəri ildən-ilə azalaraq 2019-cu ildə 31,1%-ə düşüb. COVID-19-un yayılması tələbin sürətli artımına səbəb olub. Avropa İttifaqı maskaları, qoruyucu geyimlər və digər məhsullar üçün.Epidemiya əleyhinə materialların kütləvi idxalı Çinin AB tekstil və geyim idxalı bazarındakı payını 42,7%-ə yüksəltdi.Bununla belə, o vaxtdan bəri epidemiyanın qarşısının alınması materiallarına tələbat pik həddən aşağı düşdüyündən və beynəlxalq ticarət mühiti getdikcə mürəkkəbləşdikcə, Çinin Avropa İttifaqında ixrac etdiyi tekstil və geyimin bazar payı aşağı istiqamətə qayıdıb. 2022-ci ildə 32,3%. Çinin bazar payı azalsa da, Banqladeş, Hindistan və Pakistan kimi üç Cənubi Asiya ölkəsinin bazar payı ən çox artıb.2010-cu ildə üç Cənubi Asiya ölkəsinin tekstil və geyim məhsulları Aİ idxal bazarının cəmi 18,5%-ni təşkil edirdi və bu nisbət 2022-ci ildə 26,7%-ə yüksəldi.
Birləşmiş Ştatlarda “Sincanla əlaqəli Akt” qüvvəyə mindikdən sonra Çinin toxuculuq sənayesinin xarici ticarət mühiti daha mürəkkəb və sərtləşib.2022-ci ilin sentyabrında Avropa Komissiyası “Məcburi əmək qadağası” layihəsini qəbul edərək, Aİ-yə məcburi əmək yolu ilə istehsal olunan məhsulların Aİ bazarında istifadəsini qadağan etmək üçün tədbirlər görməyi tövsiyə edib.Aİ layihənin irəliləyişini və qüvvəyə minmə tarixini hələ elan etməsə də, bir çox alıcılar risklərdən qaçmaq üçün birbaşa idxal miqyasını tənzimləmiş və azaldıb, dolayısı ilə Çin tekstil müəssisələrini xaricdə istehsal gücünü artırmağa sövq etmiş, Çin tekstil məhsullarının birbaşa ixrac miqyasına və geyim.
2023-cü ilin yanvar-aprel aylarında Avropa İttifaqından idxal olunan tekstil və geyimdə Çinin bazar payı cəmi 26,9% olub, keçən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 4,1 faiz bəndi azalıb və üç Cənubi Asiya ölkəsinin ümumi payı 2,3 faizi ötüb. xal.Milli nöqteyi-nəzərdən Avropa Birliyinin əsas üzvü olan Fransa və Almaniyanın tekstil və geyim idxal bazarlarında Çinin payı azalmış, Böyük Britaniyanın idxal bazarındakı payı da eyni tendensiya nümayiş etdirmişdir.2023-cü ilin yanvar-aprel aylarında Fransa, Almaniya və Böyük Britaniyanın idxal bazarlarında Çinin ixrac etdiyi tekstil və geyimin xüsusi çəkisi müvafiq olaraq 4,6, 4,6 və 4,1 faiz azalaraq 27,5%, 23,5% və 26,6% təşkil edib. bal ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə.
Göndərmə vaxtı: 17 iyul 2023-cü il