Təxminən iki il davam edən danışıqlardan sonra Avropa Parlamenti səsvermədən sonra Aİ Karbon Sərhədinin Tənzimlənməsi Mexanizmini (CBAM) rəsmən təsdiqlədi.Bu o deməkdir ki, dünyada ilk karbon idxal vergisi tətbiq olunmaq üzrədir və CBAM qanun layihəsi 2026-cı ildə qüvvəyə minəcək.
Çin ticarət proteksionizminin yeni mərhələsi ilə üzləşəcək
Qlobal maliyyə böhranının təsiri altında ticarət proteksionizminin yeni mərhələsi yaranıb və Çin dünyanın ən böyük ixracatçısı kimi bundan dərin təsirlənib.
Avropa və Amerika ölkələri iqlim və ətraf mühit məsələlərini borc götürsələr və “karbon tarifləri” tətbiq etsələr, Çin ticarət proteksionizminin yeni mərhələsi ilə üzləşəcək.Beynəlxalq miqyasda vahid karbon emissiyası standartının olmaması səbəbindən, Avropa və Amerika kimi ölkələr “karbon tarifləri” tətbiq etdikdən və öz maraqlarına uyğun karbon standartlarını tətbiq etdikdən sonra, digər ölkələr də öz standartlarına uyğun olaraq “karbon tarifləri” tətbiq edə bilər, qaçılmaz olaraq ticarət müharibəsinə səbəb olacaq.
Çinin yüksək enerjili ixrac məhsulları “karbon tarifləri”nə çevriləcək
Hazırda “karbon tarifləri” tətbiq etməyi təklif edən ölkələr əsasən Avropa və Amerika kimi inkişaf etmiş ölkələrdir və Çinin Avropa və Amerikaya ixracı nəinki kəmiyyətcə, həm də yüksək enerji istehlak edən məhsullarda cəmləşib.
2008-ci ildə Çinin ABŞ və Avropa İttifaqına ixracı əsasən mexaniki və elektrik məhsulları, mebel, oyuncaqlar, tekstil və xammal olub, ümumi ixracı müvafiq olaraq 225,45 milyard ABŞ dolları və 243,1 milyard ABŞ dolları olmaqla, ixracın 66,8%-ni və 67,3%-ni təşkil edib. Çinin ABŞ və Avropa Birliyinə ümumi ixracatı.
Bu ixrac məhsulları əsasən yüksək enerji istehlak edən, yüksək karbon tərkibli və asanlıqla “karbon tarifləri”nə məruz qalan aşağı əlavə dəyərli məhsullardır.Dünya Bankının araşdırma hesabatına görə, “karbon tarifi” tam tətbiq olunarsa, Çin istehsalı beynəlxalq bazarda orta hesabla 26% tariflə üzləşə bilər ki, bu da ixrac yönümlü müəssisələr üçün xərclərin artmasına və mümkün 21% azalmaya səbəb ola bilər. ixrac həcmində.
Karbon tariflərinin tekstil sənayesinə təsiri varmı?
Karbon tarifləri polad, alüminium, sement, gübrələr, elektrik enerjisi və hidrogen idxalını əhatə edir və onların müxtəlif sənaye sahələrinə təsirini ümumiləşdirmək mümkün deyil.Toxuculuq sənayesi karbon tariflərindən birbaşa təsirlənmir.
Beləliklə, karbon tarifləri gələcəkdə tekstil məhsullarına şamil ediləcəkmi?
Bu, karbon tarifləri siyasəti baxımından nəzərdən keçirilməlidir.Avropa İttifaqında karbon tariflərinin tətbiq edilməsinin səbəbi “karbon sızmasının” qarşısını almaqdır – Aİ şirkətləri Aİ daxilində yüksək karbon emissiyası xərclərinin qarşısını almaq üçün istehsalı nisbətən zəif tullantıların azaldılması tədbirləri (yəni sənaye yerdəyişməsi) olan ölkələrə köçürür.Beləliklə, prinsipcə, karbon tarifləri yalnız “karbon sızması riski olan”, yəni “enerji tutumlu və ticarətə məruz qalan (EITE)” riski olan sənayelərə yönəldilir.
Hansı sənaye sahələrinin “karbon sızması” riski altında olduğuna dair Avropa Komissiyasının hazırda 63 iqtisadi fəaliyyət və ya məhsulu, o cümlədən toxuculuqla bağlı aşağıdakı maddələri özündə əks etdirən rəsmi siyahısı var: “Toxuculuq liflərinin hazırlanması və əyirilməsi”, “Qeyri-kommersiya məhsullarının istehsalı geyim istisna olmaqla, toxunmuş parçalar və onlardan məmulatlar”, “Texnogen liflərin istehsalı”, “Toxuculuq parçalarının üzlənməsi”.
Ümumilikdə, polad, sement, keramika və neft emalı kimi sənayelərlə müqayisədə toxuculuq yüksək emissiya sənayesi deyil.Gələcəkdə karbon tariflərinin əhatə dairəsi genişlənsə belə, bu, yalnız liflərə və parçalara təsir edəcək və onun neft emalı, keramika və kağız istehsalı kimi sənayelərdən geri qalma ehtimalı yüksəkdir.
Ən azı karbon tariflərinin tətbiqinə qədər ilk bir neçə ildə tekstil sənayesi birbaşa təsirlənməyəcək.Lakin bu, tekstil ixracının Avropa İttifaqından yaşıl maneələrlə qarşılaşmayacağı anlamına gəlmir.Aİ-nin “Dairəvi İqtisadiyyat Fəaliyyət Planı” siyasət çərçivəsi, xüsusən də “Dayanıqlı və Dairəvi Tekstil Strategiyası” çərçivəsində hazırladığı müxtəlif tədbirlər toxuculuq sənayesi tərəfindən diqqət mərkəzində saxlanılmalıdır.Bu onu göstərir ki, gələcəkdə Aİ bazarına daxil olan tekstil məhsulları “yaşıl həddi” keçməlidir.
Göndərmə vaxtı: 16 may 2023-cü il